Almanca zamanlar toplamda 6 tanedir;
1. Geniş Zaman (Präsens)
2. Genişte Bitmiş (Präsens Perfekt)
3. Basit Geçmiş (Imperfekt/Präteritum)
4. Geçmişte Bitmiş (Plusquamperfekt)
5. Gelecek (Futur I)
6. Gelecekte Bitmiş (Futur II)
Bu 6 zamanı daha kolay öğrenmek açısından gruplar halinde ayırabiliriz;
1. Geniş
Prasens
2. Geçmiş zaman grubu
Perfekt
Imperfekt/Präteritum
Plusquamperfekt
3. Gelecek
Futur 1
Futur 2
Gördüğünüz gibi, gruplandırma yaptığımızda Almanca zamanlar öğrenilmesi oldukça basit oluyor.
Şimdi, her bir zaman dilimini ele alalım.
 |
| Almanca zamanlar |
Almanca Geniş Zaman
Almanca geniş zaman dilimi; her zaman, genellikle, sık sık yapılan eylemleri ya da oluşları ifade edebilmemiz için kullanabileceğimiz bir zaman dilimidir.
Örneğin; karşınızda bir kişi var ve o kişinin saçı sarı renkli. Bu kişi için “Şu kişinin saçı sarı renklidir.” şeklinde cümle kurarız. Bu kurulan cümle “geniş zamanlı” bir cümledir.
Peki, o kişinin saçının sarı renkli olduğunu söylemek için neden geniş zaman diliminde cümle kurduk? çünkü; o kişinin saçı; siz onun saçlarını görmeden önce de sarıydı, şu an hala sarı ve gelecekte de muhtemelen hala sarı renkli olmaya devam edecek.
Almancada geniş zaman cümlesi nasıl kurulur?
Präsens (Basit Geniş Zaman)
Şahsa göre; -e, -st, -t, -en, -t, -en eklerinden birisi kullanılır.
Örneğin “machen” (yapmak) fiilini ele alalım.
Ich mache (yaparım)
Du machst (yaparsın)
Er/Sie/Es macht (yapar)
Wir machen (yaparız)
Ihr macht (yaparlar)
Sie machen (yaparsınız)
Sonuç: “machen” fiilinin mastar eki olan “-en” kaldırılarak, şahsa göre çekim ekleri eklenmiştir ve böylece geniş zamanda çekim yapılmıştır.
 |
| Almanca geniş zaman (Prasens) |
Almanca Geçmiş Zaman
Almanca geçmiş zaman ikiye ayrılır.
1. Basit Geçmiş Zaman (Imperfekt ya da Präteritum)
Geçmişte olmuş, bitmiş eylemler ya da oluşları ifade etmek için bu zaman dilimi kullanılır.
Örneğin;
O, okula gitti.
Bilgisayarı kapattım.
Almanca geçmiş zaman cümlesi nasıl yapılır?
Fiilin mastar eki kaldırılır ve şahsa göre sırasıyla; -te, -test, -te, -ten, -tet, -ten eklerinden birisi gelir.
Örnekler;
Ich machte. (yaptım)
Du machtest. (yaptın)
Er/Sie/Es machte. (yaptı)
Wir machten. (yaptık)
Ihr machtet. (yaptılar)
Sie machten (yaptınız)
2. Genişte Bitmiş Zaman (Perfekt)
Bu da, tıpkı basit geçmiş zaman gibi, geçmişte bitmiş olan eylemler, oluşlar için kullanılır ama bu zaman diliminin farkı ise biten eylemin ya da oluşun etkisini vurgulamaktır.
Bu zaman diliminde cümle kurabilmek için; haben ya da sein fiilini (ana fiil hangisine uygunsa) yardımcı fiil olarak kullanırız. Ana fiil ise geçmiş zaman formunda kullanılır.
Burada iki önemli nokta var;
- Haben - sein, şahsa göre, geniş zamandaki gibi çekimlenir.
- Haben - sein fiilinin yardımcı olduğu ana fiil ise şahsa göre çekimlenmez. Sabit bir formu vardır ve o form, tüm şahıslar için geçerlidir.
Aşağıdaki Almanca geçmiş zaman örnekleri incelediğinizde zaten hem basit geçmiş ile geçmişte bitmiş zaman arasındaki farkı hem de genel olarak cümlelerin kurulma mantığını anlamış olacaksınız.
Sie lernte englisch.
(O, İngilizce öğrendi.)
Sie hat englisch gelernt.
(O, İngilizce öğrendi.)
Her iki cümleyi karşılaştıralım;
- Her ikisi de aynı anlamı veriyor.
- Birinci cümlenin kurulma amacı, “öğrenme” eyleminin geçmişte yapılmış ve bitmiş olduğunu ifade etmek; ikinci cümlenin kurulma amacı ise “öğrenme” eyleminin geçmişte yapılmış ve bitmiş olduğunu, bu yüzden dolayı da “öğrenme” eylemi sonucunda kazanılan “İngilizce konuşabilme” becerisinin etkisinin olduğunu vurgulamaktır.
- İlk cümlede çekim, “geçmiş zaman eki” ekleme yolu ile yapılmış; ikinci cümlede ise haben fiilinin yardımcı fiil olarak kullanılarak, ana fiilin de geçmiş zamanlı hali kullanılarak yapılmış.
Sie kann Englisch sprechen, weil sie Englisch gelernt hat.
(O, İngilizce konuşabilir çünkü İngilizce öğrendi.)
Wir haben das Auto vor 1 Stunde repariert, also wird es jetzt wahrscheinlich funktionieren.
(Arabayı 1 saat önce tamir ettik, bu yüzden muhtemelen şimdi çalışacaktır.)
Gördüğünüz gibi bu cümlelerde geçmişte yapılmış olan bir eylemin, devam eden etkisi vurgulanıyor.
 |
| Almanca geçmiş zaman (imperfekt - prateritum) |
3. Geçmişte Bitmiş Zaman (Plusquamperfekt)
Bu zaman diliminden pek bahsetmeyeceğim çünkü gündelik hayatta neredeyse hiç kullanılmaz. Genellikle Türkçedeki “-miş, -mış” ile biten kiplere denk gelir. Hikaye anlatımlarında ya da geçmişte yapılmış olan bir eylemden önce yapılmış olan diğer eylemi ifade etmek için kullanılır.
Almanca Gelecek Zaman
Futur 1 ve 2 olmak üzere ikiye ayrılır.
1. Futur 1 (Gelecek Zaman)
- “werden” yardımcı fiili ile birlikte ana fiil mastar halde kullanılarak yapılır.
- Şahsa göre sırasıyla; werde, wirst, wird, werden, werdet, werden
Ich werde gehen.
(Gideceğim.)
Er/Sie/Es wirst gehen.
(O, gidecek.)
2. Futur 2 (Gelecekte Bitmiş Zaman)
Gelecekte yapılacak eylemin, yapılacağı belirli bir zaman aralığını belirtmek için kullanılır.
- Werden yardımcı fiili bu zamanda da kullanılır.
- Fiilin türüne göre sein/haben yardımcı fiili kullanılır.
- Ana fiil geçmiş zaman formunda kullanılır.
Wenn du nach Hause kommst, Ich werde weg gewesen sein.
(Sen eve geldiğinde, ben gitmiş olacağım.)
 |
| Almanca gelecek zaman (futur) |
Almanca zamanlar konusunu olabildiğince açık ve net anlatmaya çalıştım. Umarım işinize yaramıştır.
0 comments:
Yorum Gönder